Są smaki, które jedni uwielbiamy albo nienawidzimy. Są sploty historii, które albo zaakceptujemy jako te, które minęły albo będziemy spierać się o nie do grobowej deski. Takim elementem, który nigdy nie jest obojętny jest nasz sąsiad, ogromny kraj – Rosja. Rosja jako mocarstwo, okupant i ogromne źródło kultury. Rosjanie – najeźdźcy i Rosjanie – bracia. Wszystkich prowokują pytania: czy istnieje homo sovieticus? Czy nasi bracia Słowianie są tak różni od nas? Co wspólnego gra w naszych duszach?

„Spokojnie. To tylko Rosja” to zbiór krótkich opowiadań o rosyjskich realiach i specyfice rosyjskiej mentalności. Autor opowiada losy ogromnego kraju poprzez architekturę, wielką historię i opowieści pojedynczych Rosjan. W pierwszej części pt. Północ razem z autorem przekraczamy magiczną granicę – państwową, geograficzną, mentalną i społeczną. Poznajemy oczami autora świat niekończących się przestrzeni, dziurawych dróg i powracających jak zły sen wspomnień o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Bywają momenty niebezpieczne – jak spotkania z gopnikami (czyli rosyjskimi dresiarzami) i abstrakcyjnie zabawne jak ikona z Matką Boską, matką Stalina, Stalinem i… carem Mikołajem II. /więcej/

Są takie książki, które zapamiętuje się na całe życie i z całą stanowczością mogę stwierdzić, że powieść Igora Newerlego do takich należy. Sam twórca – zapomniany po obaleniu komunizmu, łączony z socrealizmem i powieściami pisanymi zgodnie z jedynie słusznym kierunkiem, został jednak niedawno wskrzeszony przez Wydawnictwo Mg! Świetny pomysł, gdyż warto poznać prozę Igora Abramowa (Newerlego), opisującą syberyjską egzystencję Polaków.

Rzadko to robię, ale postanowiłam przybliżyć odrobinę sylwetkę autora „Wzgórza błękitnego snu”, gdyż dla młodszych pokoleń może okazać się postacią nieznaną, a losy scenarzysty „Króla Maciusia I”, laureata medalu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1982) oraz współpracownika Janusza Korczaka, mogłyby stać się inspiracją do niejednego scenariusza filmowego. Jego dziadek (Josef Neverly) był carskim łowczym, a ojciec (Mikołaj Abramow) oficerem rosyjskim, który zginął, ratując tonącego. Przyszły autor „Pamiątki z Celulozy” jako mały chłopiec (ur. w 1903 roku) mieszkał na terenie koszarów wojskowych i tam, w wypadku, stracił prawą nogę. W 1915 r. wraz z rodziną został ewakuowany w głąb Rosji, gdzie spędził młodość aż do powtórnego aresztowania przez NKWD, kiedy to dzięki podstępowi udało mu się zbiec z transportu i przedostać w 1924 roku do Polski. Od 1926 stał się prawą ręką Janusza Korczaka, będąc jego sekretarzem (wiele lat później sam będzie miał sekretarza – Jacka Kuronia), a od 1932 redagując „Mały Przegląd”, czasopismo tworzone przez dzieci i dla dzieci, aż do wybuchu wojny. /więcej/