Po książkę Dołęgi-Mostowicza sięgnęłam z zaciekawieniem, które po kilku stronach stało się przyjemnością. Z zaciekawieniem, gdyż nigdy nie wzięłam do ręki (do dzisiaj naturalnie) papierowego wydania powieści – serial z lat 80. wystarczył mi w zupełności. A z przyjemnością, ponieważ od pierwszych stron przeniósł mnie autor wprost do burzliwych lat trzydziestych XX wieku – na ulice międzywojennej Warszawy i arystokratyczne salony.
Otwierająca powieść scena, kiedy Nikodemowi odmawia się pracy fordansera w warszawskiej restauracji, jest skreślona ręką mistrzowską – trzy kartki tekstu pozwalają na wyrobienie sobie opinii o głównym bohaterze i charakteryzują brutalną rzeczywistość robotniczego życia w stolicy. Nic dodać, nic ująć – „Nikodem Dyzma jasno zdawał sobie sprawę z faktu, że żadne pomyślniejsze perspektywy dla niego nie istnieją. Czy go to przerażało? Bynajmniej. Psychika Nikodema Dyzmy pozbawiona była, na szczęście, elementu wyobraźni.” /więcej/
To ciepła, wzruszająca książka, spisana przez męża znanej opozycjonistki i działaczki Solidarności, Henryki Krzywonos-Strycharskiej. Jak pisze Krzysztof Strycharski jest to „podziękowanie za wspólne życie w 31. rocznicę ślubu”. A jest tak naprawdę za co dziękować. Tak bogatego w doświadczenia, różnorodnego życia, by nie rzec spełnionego rodzinnie i zawodowo, nie każdy może zaznać. Było w nim wszystko – od skrajnej biedy, pałowania przez ZOMO, cierpienia, olbrzymiego wysiłku przy wychowaniu 12 dzieci w rodzinnym domu dziecka prowadzonym przez państwa Strycharskich, po kontakty i przyjaźnie z ludźmi z pierwszych stron gazet. Jedno jest pewne – tego wszystkiego by zapewne nie było gdyby nie wyjątkowy, nieustępliwy, charakter pani Henryki – zwanej przez przyjaciół kobietą „prawdziwą i niezależną”. 
Ta książka wpisuje się w nurt powieści medycznych – o lekarzach, pielęgniarkach, ciekawych przypadkach chorobowych, etyce ludzi w białych kitlach i determinacji w wyścigu ze śmiercią. Takich książek przeczytałam już wiele, ale ta jest wyjątkowa. Jest interesująca, gdyż swoje spostrzeżenia spisał w niej szwedzki lekarz, a Szwecja jak wiemy jest krajem wzorcowym pod wieloma względami. Pod względem opieki państwa nad obywatelem przede wszystkim, gdyż dobrobyt przekłada się na wyższe standardy opieki medycznej, dostępność do różnych, nowoczesnych, procedur leczenia, ale… tak jak na całym świecie i tu, przepracowany i wypalony zawodowo lekarz może stanowić zagrożenie dla chorego. Stąd intrygujący tytuł „Jeśli będę miał zły dzień, ktoś dziś umrze”. 
Niedawno ukazała się trzecia część wędrówek po Szczecinie, jakiego nie znamy. Autorzy opisują w niej szlaki niedostępne przeciętnemu mieszkańcowi. A gdyby nawet możliwe byłoby wyruszenie po ich śladach, domyślam się, że śmiałków nie byłoby tak wielu… O ileż bezpieczniej i wygodniej poczytać i pooglądać zdjęcia podziemnego Szczecina w wygodnym fotelu!
Ośrodek Karta w serii „Świadectwa Polska XX wiek” wydał arcyciekawą pozycję – wspomnienia Amerykanki Virgili Sapiehy z domu Peterson. Ta utalentowana, inteligentna i dowcipna kobieta była niezwykłym obserwatorem otaczającej ją rzeczywistości. Przez małżeństwo z Pawłem Sapiehą weszła do jednego z najstarszych, arystokratycznych rodów Polski. W 1933 roku zamieszkała w Siedliskach, rodowym gnieździe małżonka.
„Bracie, nigdy nie dojdziesz do tego, co to właściwie jest…”
Simona Kossak była drobna, ruda i temperamentna. Ponad 30 lat mieszkała w starej leśniczówce Dziedzinka w środku Puszczy Białowieskiej, do cywilizacji pędziła jak torpeda przez śniegi czy błota na wojskowym motocyklu, przyodziana w skórzaną pilotkę i męską kurtkę podbitą futerkiem. Kochała zwierzęta. Biolożka, profesor nauk leśnych, popularyzatorka nauki, zajmowała się m.in. ekologią behawioralną ssaków. Bezkompromisowa, walczyła o ochronę przyrody i zachowanie resztek naturalnych ekosystemów Polski. Mówiła o sobie „zoopsycholog”. Wymyśliła unikatowe na skalę światową urządzenie ostrzegające dzikie zwierzęta przed przejazdem pociągów. Imponujące, prawda? Noooo, nie dla wszystkich. Rodzina była zawiedziona. Simona bowiem miała być czwartym Kossakiem malującym. 
„Nigdy bym nie uwierzył, do jakiego stopnia dni mogą być jednocześnie długie i krótkie. Długie, oczywiście, jeśli trzeba je przeżyć, ale tak rozciągliwe, że zachodzą w końcu jeden na drugi. Tracą przy tym swoją nazwę.”
Kalendarz wydarzeń literackich w Szczecinie 
Najnowsze komentarze