Kulinarny kolaż

Sięgnęłam po tę książkę, z nadzieją, że oprócz przepisów, czyli treści typowych dla książek kulinarnych, znajdę w niej informacje o Izraelu – kraju, który jest mi obcy, a jednocześnie zainspirowana opowieściami mojej przyjaciółki z jej kilkumiesięcznego pobytu w Izraelu, jestem zainteresowana jego poznaniem. Nie zawiodłam się. Autorka – Nida Degutienė, jak w dobrym przepisie kulinarnym wyważyła proporcje.

Z książki dowiemy się o obyczajach związanych z najważniejszymi świętami żydowskimi wpisanymi w codzienność tego kraju i jego mieszkańców – takich jak Sukkot (Święto Namiotów), szabas, Pascha, Rosz Haszana, Purim, Szawuot, Chanuka. Przeczytamy również o tym, że każde żydowskie święto ma swoje tradycyjne potrawy oraz sposoby ich przyrządzania i podawania. Poznamy czym jest jedzenie koszerne, co to jest cymes, maca, chała, kugel, bajgle, pita, teiglachy, „uszy Hamana”, meze, humus, ceviche, szakszuka, frittata, fatusz, tabbouleh, charoset, na czym polega proces produkcji koszernego wina.

Książka zawiera przepisy ponad 100 potraw opatrzonych na wstępie krótką notą informującą o okolicznościach poznania przez autorkę potrawy lub przepisu na nią, bądź o genezie pojawienia się danej potrawy w kuchni izraelskiej, o tradycji jej przyrządzania, o sposobie podawania, o produktach, z których jest sporządzana i wiele innych ciekawych treści przybliżających kulturę kulinarną tego kraju.

Niektóre nazwy potraw brzmią egzotycznie, a okazują się, na przykład łatwą do przyrządzenia przekąską. W prezentowanym kulinarnym bogactwie możemy znaleźć przepisy potraw, które są również bliskie naszej kuchni, jak choćby gołąbki, knedle, pierożki, czy wschodnie bliny. Nie obcy jest nam też gulasz, który w Izraelu występuje pod nazwą czulent i ma tyle smaków, ilu kucharzy go przyrządza. Podobnie hummus wykonany na bazie ciecierzycy, który jest w Izraelu daniem „dumą narodową”. Również produkty, z których przyrządza się proponowane w książce potrawy są w naszym kraju dostępne. Choć z pewnością nie dorównujemy ilością odmian bakłażanów, których, jak pisze autorka „w Izraelu odkryjesz całe bogactwo”. Większość, jak nie wszystkie, z zaprezentowanych przez autorkę dań jest możliwa do przyrządzenia w każdej domowej kuchni, co jest niewątpliwą zaletą tej książki.

Nida Degutienė jest Litwinką, która przez pięć lat mieszkała w Tel Awiwie i miała okazję zapoznać się z kulturą żydowską i współczesną kuchnią Izraela, która łączy w sobie tradycję i współczesność. W czasie tego pobytu gościła w wielu żydowskich domach, „smakując” ich atmosferę, zwyczaje i oczywiście potrawy.

Kulinarny kolaż – tak można powiedzieć o kuchni współczesnego Izraela. Wzbogacona jest bowiem o smaki azjatyckie, arabskie, słowiańskie i inne – przywiezione przez Żydów powracających do Izraela z różnych stron świata. A ponieważ smaczne gotowanie, to wielka sztuka, tak więc nie będzie przesadą użycie terminu artystycznego.

Zachęcam do przeczytania i wypróbowania zaproponowanych przepisów, zarówno tych, którzy jeszcze nie odwiedzili Izraela, jak i tych, którzy mieli możliwość w tym kraju być i skosztować bogactwa tradycyjnych potraw żydowskich. Niech książka „Smaki Izraela” będzie dla nich inspiracją do wspomnień.

 AnitaSz.

Nida Degutienė, Smaki Izraela, Wydawnictwo BUCHMANN, 2016