Spacer z Panem Jarosławem

Do zaczarowanego świata dzieciństwa i młodości zabiera nas Jarosław Iwaszkiewicz w „Książce moich wspomnień”. Dla humanistów ceniących twórczość tego pisarza, poety, eseisty i tłumacza będzie to niewątpliwa przyjemność. Czasy ukraińskiego Kalnika, gdzie przyszedł na świat, nauki w Kijowie, rodzinne spotkania i obyczaje, opisy świąt, towarzyskich rautów, przyjaźni młodzieńczych wszystko to znajdziemy na kartach tej powieści. Późniejsze losy w Warszawie, uczestnictwo w 1920 roku w wojnie z bolszewikami, trudny czas stawania finansowego na nogi, ślub z Anną Lilpop, zarządzanie olbrzymim majątkiem teścia po jego samobójczej śmierci, życie w Stawisku, podróże po Europie, wojenna pomoc dla przyjaciół i znajomych, poeci ze Skamandra to tylko zasygnalizowanie tematów, z którymi zetknie się czytelnik. I choć sam Autor pisze, że pamięć ludzka bywa zawodna, a niektórych faktów nie da się odtworzyć, to książka jest zapewne uzupełnienie wiedzy o tamtych czasach i ludziach. Ujmuje opisami urody życia, cieszenia się nim, a przede wszystkim wrażliwością na piękno otaczającej przyrody. Tak jak w całej twórczości Iwaszkiewicza opisom przemijania życia towarzyszy piękna przyroda i zachwyt nią (chociażby w „Pannach z Wilka”, „Sławie i chwale”, „Brzezinie” czy „Tataraku”). Autor nie ukrywa też swoich słabostek, a ponieważ jest erudytą i niezłym obserwatorem to i opisywanym postaciom, bywa, z lekka się też obrywa. No cóż, kuksańce na prawo i lewo, są jednak dowcipne i nie przekraczają norm towarzyskich. Po tym poznać klasę człowieka!

Ten spacer z Panem Jarosławem wywołał we mnie nostalgię za czasem minionym. Za przeszłością, radością z rzeczy małych. Zadowoleniem z towarzyszenia nam w podróży ludzi postrzegających świat w podobny, jak my, sposób. I choć wielu z nich już nie ma (tak jak Pana Jarosława) pamięć o nich pozostała. I wciąż cieszy dzięki pięknej literaturze, po którą sięgam z przyjemnością.

EKa
Jarosław Iwaszkiewicz – „Książka moich wspomnień” Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2022