Wielka historia małego kafelka

Tajemnica może kryć się wszędzie, nawet w pozornie nudnym życiu mistrza glazurniczego Alojzego Korzeńca. Osobnika dość odpychającego, opryskliwego, nie darzącego szacunkiem i sympatią nikogo, i niczego.

Powieść „Kafelek Mistrza Alojzego” osadzona jest w Sosnowcu, jej bohaterów spotykamy tuż przed wybuchem I wojny światowej. Miasto i jego wielonarodowi mieszkańcy żyją w napięciu, jakby przeczuwając nadchodzące wydarzenia. Marzenia o wolnej Polsce duszone są w zarodku przez ostatnie chwile wojsk carskich, a lokalna polityka sprytnie lawiruje pomiędzy władzą caratu a układami z wpływowymi rodzinami przemysłowców. W powieści spotkamy przekrój społeczności niewielkiego, ale dynamicznego Sosnowca, a właściwie Sosnowic ponieważ burzliwy czas opisany w „Kafelku” obejmuje również zamieszanie z nazwą miasta. Nie brakuje tu więc i typów spod ciemnej gwiazdy, i redaktorów z zacięciem detektywistycznym, i wdów z ambicjami literackimi, i bogatych przemysłowców… słowem tygiel osobowości, kultur i języków.

Gdzie w tym wszystkim znajduje się wspomniany Alojzy Korzeniec? Nie zdradzę chyba za wiele, jeśli przyznam, że na kartach powieści pan Alojzy gości krótko, ale intensywnie, a jego obecność zaważy na losach bohaterów do ostatniej strony. Historia nieobecnego splata losy bohaterów, którzy próbując układać swoje życie, zmagają się z wichrami historii, które za nic mają ich zamiary. Wsparciem, jak w życiu, okazują się znajomości i codzienne układy. Od zależności nie są wolni nawet lokalni przedsiębiorcy, którzy fundując bale i kaplice prowadzą swoje interesy niezależnie od panującej władzy.

Zbigniew Białas z historią Alojzego Korzeńca wpisuje się w nurt powieści kryminalnej osadzonej w historycznej topografii, znanej z map i przekazów historycznych. Jest to wspaniała forma promocji małej ojczyzny, oprawiona w wartką akcję i przemycająca lokalne ciekawostki (czy wiecie gdzie urodził się i pracował w ojcowskiej piekarni Jan Kiepura?), interesująca nie tylko mieszkańców, ale i przyciągająca turystów.

Historia Alojzego Korzeńca powstała w 2011 roku pod tytułem „Korzeniec”, a jej kontynuacja w roku 2013 pod tytułem „Puder i pył”. W 2019 obie części zostały wydane pod wspólnym tytułem „Kafelek Mistrza Alojzego”.

Ewa Buszac-Piątkowska

Zbigniew Białas „Kafelek Mistrza Alojzego”, Wydawnictwo MG 2019