Hycel

„Hycel” Tomasza Wandzla to książka wydana dzięki ludziom, którzy wsparli finansowo inicjatywę autora na portalu polakpotrafi.pl. Inspiracją do napisania owej powieści stała się zorganizowana w 2010 roku napaść na dom celnika, który wraz z wyszkolonym psem odnosił znaczne sukcesy w wykrywaniu przygranicznego przemytu. Jak jednak tłumaczy sam pisarz: Jedno ziarno prawdy nie może przesądzić o autentyczności całej opowieści. Dlatego wszystkie postacie, miejsca i wydarzenia są fikcją literacką, a jakiekolwiek podobieństwo do rzeczywistych zdarzeń, osób czy miejsc jest czysto przypadkowe.

Prosty i przejrzysty styl Wandzla wciąga i sprawia, że książkę, mówiąc kolokwialnie, połyka się w całości. Lektura „Hycla” angażuje przede wszystkim na poziomie rozrywkowym, a historia opowiedziana przez autora mogłaby być kanwą sensacyjnego filmu. Mamy bowiem gangsterów, wyrok śmierci na celniku i jego psie, strzelaninę, która prowadzi do ich rozłąki oraz swoistą grę pomiędzy psem a tytułowym hyclem. To właśnie ta osobliwa relacja między Azylem, uciekającym przed ludźmi i próbującym odnaleźć się w nowym dla niego świecie, a Adamem Mielnikiem, pracownikiem firmy odławiającej bezpańskie psy, stanowi główną oś tej historii. Mielnik zaskoczony sprytem, ale i nietypowym zachowaniem zwierzęcia za punkt honoru stawia sobie schwytanie przebiegłego rywala. Nie jest to łatwe, gdyż Azyl nie postępuje według schematu, zawsze jest o krok przed swym prześladowcą. Jakby tego było mało, role się zamieniają i ścigający dotąd Mielnik, sam jest ścigany.

Sposób narracji sprawia, że jesteśmy świadkami wewnętrznych zmagań hycla, który zafascynowany Azylem, za wszelką cenę próbuje zrozumieć jego strategię. W przeciwieństwie jednak do Adama Mielnika, wiemy co czuje pies i jakie rozterki nim targają. Tomasz Wandzel bowiem starał się wniknąć w psychikę stworzonego przez siebie bohatera, odwzorować jego odczucia i reakcje. Nie bez znaczenia jest zapewne fakt, iż autor miał niegdyś psa przewodnika. Wspomina zresztą w jednym z wywiadów, że pies opisany w książce przypomina go wyglądem i usposobieniem.

Niewidomemu twórcy „Hycla” nie brakuje dobrego słuchu. Zręcznie opowiedziana historia toczy się wartko, opisane postacie i ich indywidualny język są wiarygodne, plastyczne i wielowymiarowe. Ta prosta, ale dynamiczna fabuła to dobra lektura na podróż pociągiem albo niedzielne, leniwe i pochmurne popołudnie.

Estera Zoc – Firlik

Tomasz Wandzel,Hycel, Wydawnictwo Wachlarz, 2012